vrijdag 31 december 2010

Rob Riemen - De eeuwige terugkeer van het fascisme

Ik heb op deze laatste dag van het jaar gelezen:

 

Vrienden (je hoort mij al komen...): lees dit indringend filosofisch essay over the state that we are in!
Het is voedsel voor geest en ziel.

(Voor wie een goed wetenschappelijk werk over het fascisme zoekt: The Anatomy of Fascism van Robert O. Paxton.)

Nog cultuurpessimisme: Der Untergang des Abendlandes van Oswald Spengler (dateert al van 1918). Ik lees af en toe een willekeurige bladzijde - meer is moeilijk, maar niettemin: een boek dat mij dierbaar is, al was het maar voor dat mooiste woord van de Nederlandse taal:
a v o n d l a n d.

Dit doet me dan weer denken aan Robert Wyatt, die zingt over Old Europe.

Tot slot:
De enige echte tegenkracht voor het fenomeen Auschwitz is persoonlijke autonomie, het vermogen tot reflectie, zelfbestemming, niet meedoen, je niet aanpassen en in plaats van een karakterloos individu, een persoonlijkheid, een onafhankelijke geest zijn. (Theodor Adorno)

Aan M.: ik voeg er voor jou nog dit aan toe.
(Adorno en Horkheimer) argue that the concept of reason was transformed into an irrational force by the Enlightenment. As a consequence, reason came to dominate not only nature, but also humanity itself. It is this rationalization of humanity that was identified as the primary cause of Fascism and other totalitarian regimes.

Ik wens jullie een goed jaar.

zaterdag 18 december 2010

Don Van Vliet 1941-2010



My smile is stuck,
I cannot go back to your Frownland.
My spirit's made up of the ocean
And the sky 'n' the sun 'n' the moon
'n' all my eyes can see;
I cannot go back to your land of gloom.

maandag 13 december 2010

H.V. Morton - A traveller in Rome



Met enige gretigheid lees ik dezer dagen A traveller in Rome van H.V. Morton.
Gepubliceerd in 1957, dus vóór debiliteit de norm werd. Bovendien licht van gewicht, zodat je de glossy lifestylebijlagen van onze kwaliteitskranten kan thuislaten.

zondag 5 december 2010

Johnny Hartman



Je moet je leven toch van een soundtrack voorzien...

Hierboven Charade uit I just dropped by to say hello (met op gitaar Jim Hall).

When we played our charade
We were like children posing
Playing at games, acting out names
Guessing the parts we played


Ook een aanrader: zijn samenwerking met John Coltrane.

vrijdag 26 november 2010

Nieuwe vrouw in mijn leven: Sarah Vaughan



Viel deze week in mijn brievenbus: Afterhours (1961) - contrabas, gitaar, stem.
Van nul en generlei economische waarde, aan de prijs te zien.
Voor mij, na twee dagen: onmisbaar.

woensdag 24 november 2010

F. Scott Fitzgerald - Tender is the night (1934)

On the pleasant shore of the French Riviera, about half way between Marseille and the Italian border, stands a large, proud, rose-colored hotel. Deferential palms cool its flushed façade, and before it stretches a short dazzling beach. Lately it has become a summer resort of notable and fashionable people; a decade ago it was almost deserted after its English clientele went north in April. Now, many bungalows cluster near it, but when this story begins only the cupolas of a dozen old villas rotted like water lilies among the massed pines between Gausse’s Hôtel des Étrangers and Cannes, five miles away.



Lees Tender is the night van F. Scott Fitzgerald.

(En kijk naar Paper Trails, televisie om duimen en vingers bij af te likken - Canvas, zondagavond.)

zaterdag 13 november 2010

L'amant - Marguerite Duras (bis)



De stem van Jeanne Moreau, een wals van Chopin, het genie van Duras.
En een mooie Jane March.
(Niettemin is het boek veel beter dan de film.)

zaterdag 30 oktober 2010

L. Cohen - A Thousand Kisses Deep



The ponies run, the girls are young,
The odds are there to beat.
You win a while, and then it’s done –
Your little winning streak.
And summoned now to deal
With your invincible defeat,
You live your life as if it’s real,
A Thousand Kisses Deep.

woensdag 27 oktober 2010

dinsdag 19 oktober 2010

Roxy Music - A song for Europe



Ecce momenta illa mirabilia
Quae captabit in aeternum memor
Modo dolores sunt in dies
Non est reliquum vero tantum
Comminicamus perdita.

zaterdag 9 oktober 2010

Carpenters - Superstar



De seventies waren: badstoffen broekjes … buiten spelen met mijn buurmeisje … en ’s avonds frisgewassen voor tv voor Spel zonder Grenzen. Ik was daar gelukkig mee.
(En jij, Ellen?)

woensdag 29 september 2010

Marina Tsvetajeva (1892-1941)



Goed dat u niet bezeten bent van mij,
Goed dat ik ook van u niet ben bezeten,
Dat wij op aarde blijven en dat wij
Niet wegzweven naar andere planeten.
Goed dat ik gek mag doen - losbandig, vrij,
Dat ik mijn woorden niet hoef af te meten,
En dat een aanraking van uw kledij
Geen wild, benauwend vuur in mij ontketent.

Goed dat u in mijn bijzijn ook gerust
Liefkozingen van anderen kunt krijgen,
En dat u, als een ander míj eens kust,
Mij niet met hel en vagevuur zult dreigen.
Goed dat u steeds, bewust of onbewust,
Mijn lieve naam, o lieve, zult verzwijgen...
Dat nooit in 't godshuis, in gewijde rust
een halleluja voor ons op zal stijgen.

Ik dank u voor dat alles; ik ben blij
Dat u, zonder er zelf iets van te weten,
Zo van mij houdt: dank voor de zon die wij
Niet samen zien, de niet met u gesleten
Verstilde nacht; dat wij elkander bij
Zonsondergang en maneschijn vergeten,
Dat u niet - ach! - bezeten bent van mij,
En dat ik - ach! - van u niet ben bezeten.

(3 mei 1915)
(vertaling Anne Stoffel)

Met dank aan Diana.

P.S. De levensloop van M.T. is niet alledaags. Check (de Engelstalige) wikipedia.

maandag 27 september 2010

Sergei Eisenstein (1898-1948)



Verstild beeld uit Ivan de Verschrikkelijke (1944 en 1958), waarover David A. Cook in zijn monumentale A History of Narrative Film zo terecht schrijft: a film of incomparable formal beauty.

En: If Eisenstein turned from agitprop to grand opera in his later years, it was perhaps because, after nearly two decades of bitter experience under the Stalin regime, he no longer believed in any cause beyond the nobility and necessity of art.

Soms is alleen het beste goed genoeg. Jaja...

zondag 26 september 2010

Nuovo Cinema Paradiso (Giuseppe Tornatore, 1988)



Het onvergetelijke einde van de film - met muziek van Ennio Morricone.

En zo komen we als vanzelf bij het Pat Metheny Trio, dat deze filmmuziek met zoveel ingetogen klasse interpreteert...

zaterdag 25 september 2010

lucebert - ik tracht op poëtische wijze (1952)

ik tracht op poëtische wijze
dat wil zeggen
eenvouds verlichte waters
de ruimte van het volledig leven
tot uitdrukking te brengen

ware ik geen mens geweest
gelijk aan menigte mensen
maar ware ik die ik was
de stenen of vloeibare engel
geboorte en ontbinding hadden mij niet aangeraakt
de weg van verlatenheid naar gemeenschap
de stenen stenen dieren dieren vogels vogels weg
zou niet zo bevuild zijn
als dat nu te zien is aan mijn gedichten
die momentopnamen zijn van die weg

in deze tijd heeft wat men altijd noemde
schoonheid schoonheid haar gezicht verbrand
zij troost niet meer de mensen
zij troost de larven de reptielen de ratten
maar de mens verschrikt zij
en treft hem met het besef
een broodkruimel te zijn op de rok van het universum

niet meer alleen het kwade
de doodsteek maakt ons opstandig of deemoedig
maar ook het goede
de omarming laat ons wanhopig aan de ruimte
morrelen

ik heb daarom de taal
in haar schoonheid opgezocht
hoorde daar dat zij niet meer menselijks had
dan de spraakgebreken van de schaduw
dan die van het oorverdovend zonlicht

Ella - Lullaby of Birdland



PSK Brussel 1957. Alweer te laat geboren.
(met Ray Brown - contrabas, Herb Ellis - gitaar, Jo Jones - drums en Oscar Peterson - piano)

woensdag 22 september 2010

Mitterrand



On ne tourne pas le dos à ce qu'on était, on change, c'est tout.

(François Mitterrand, toen men hem confronteerde met zijn verleden als ambtenaar in het collaborerende Vichy-regime)

Et alors?

(François Mitterrand, toen in 1994 het blad Paris Match het bestaan van een buitenechtelijke dochter aan het licht bracht)

Helaas was dat laatste ook zijn reactie in de eerste jaren van de oorlogen in ex-Joegoslavië. Waarna hij weer het eerste citaat kon bovenhalen.

Maar toch ook:

dinsdag 10 augustus 2010

Gerhard Richter - "Betty" (1988, oil on canvas)

Dinu Lipatti speelt Bach's Nun komm, der Heiden Heiland



Wat werkelijk universeel goed is, laat zich niet omschrijven. Het laat zich daarom ook niet beoordelen. Het is niet boven kritiek verheven, maar is er simpelweg niet onderhevig aan. (Rudy Tambuyser, Knack, augustus 2010)

Svjatoslav Richter over Lipatti (1917-1950): C'est à lui que convient la palme.

donderdag 8 juli 2010

Stefan Zweig (1881-1942) - De wereld van gisteren



To read Zweig is to learn what, through stupidity and evil, we progressively lost in the twentieth century. (Theodore Dalrymple)

Ik heb mijn grondwet herzien. Artikel 1 luidt met ingang van heden:

Wie nog in mijn buurt wil komen moet De wereld van gisteren van Stefan Zweig lezen.

donderdag 1 juli 2010

Pernath (bis)



Ik kan er niet genoeg van krijgen. Uit Tien gedichten van de eenzaamheid, alle even overrompelend, hier nummer VI:

Misschien mijn keuze, mijn eeuwigheid
Die niet langer duurt dan het herbeginnen,
Dan het verbannen, het verstijven van de wortels.
Soms kijk ik naar jou, soms naar jou.
Soms zijn jouw velden volgroeid, soms gerimpeld,
En terwijl dit jaar verdampt, verbeur ik
De vijf bloedige cirkels en elders mijn liefde.
En als een vergezicht vergeet ik de beduimelde wand
Waarachter zovele gluurders gloeiden.

Jij tart de roffelende dagen, de nieuwe nacht,
Ontstaan maar ontluisterd door jouw kille dracht.
Jouw huid wordt een klaterend kleed, een oponthoud
Temidden de geuren van grassige gronden.
Jouw blik huivert en glanst, en verkleurt mijn deernis
Tot een schaduw die vervaagt wat voorbij is.
Die daalt en baart. En bevriest.

Maar jaagbaar, begint ook voor jou de jacht
Het verwoorden van zien en horen, het bewonen
Van de kwade mist, van de tijd wanhopig en nauwgezet
Waarin het vluchten vermetel wordt en overbodig
Het spitten, het verstarren en het vredige deinen
Na het vervreemden, na het zuiveren van de naald.
Geen orgel zal spelen, geen boog jou beschermen
Wanneer de zaadloze afgrond van de pijn
Jouw schoonheid bedekt met de pracht.

dinsdag 29 juni 2010

Jan Caeyers - Beethoven, een biografie



Hier heb ik van genoten. (Volstaat dat als recensie?)

donderdag 24 juni 2010

Hugues C. Pernath (1931-1975)

Nu pas ontdekt, maar niettemin: ontdekt. Twee gedichten uit de bundel De adem ik (1959):

Bijna onmogelijk woon ik dagelijks in je jonge handen,
Iedere koortsroos van je lippen noem ik
Met een nutteloze voorjaarsnaam, bij het dromen
In het afwezig morgen zijn.
Zachter in de splinters beween ik ieder oosters paard
Traag meisjesschrift, onmachtig graf geworden.




Eens voelde ik de taal, de sierlijke letters
van je speeksel.
Raakte mijn onbegrijpelijke hand
het diepe rustbed van je bewoonbare slaap.
Opnieuw dwong ik je aarzelend been
tot buigen, zoekend in je heup
met alle vingers een begin. Ik vulde je met een tong
gekomen over de aarde,
over het blinde liegen van je adem.

dinsdag 8 juni 2010



Een antidotum.

dinsdag 25 mei 2010

Kavafis (bis)



Ο Σεπτέμβρης του 1903

Τουλάχιστον με πλάνες ας γελιούμαι τώρα·
την άδεια την ζωή μου να μη νιώθω.

Και ήμουνα τόσες φορές τόσο κοντά.
Και πώς παρέλυσα, και πώς δειλίασα·
γιατί να μείνω με κλειστά τα χείλη·
και μέσα μου να κλαίει η άδεια μου ζωή,
και να μαυροφορούν οι επιθυμίες μου.

Τόσες φορές τόσο κοντά να είμαι
στα μάτια, και στα χείλη τα ερωτικά,
στ’ ονειρεμένο, το αγαπημένο σώμα.
Τόσες φορές τόσο κοντά να είμαι.


September 1903

Laat ik mij nu tenminste misleiden met illusies,
om de leegte van mijn leven niet te voelen.

En ik was zovele malen zo dichtbij.
En hoe raakte ik verlamd, hoe werd ik laf;
en waarom bleef ik met gesloten lippen,
terwijl in mijn binnenste mijn lege leven weende,
en mijn begeerten zwarte kleren droegen.

Zoveel malen zo dichtbij te zijn geweest,
bij de ogen, bij de lippen van de liefde,
bij het gedroomde, het geliefde lichaam.
Zoveel malen zo dichtbij.

zaterdag 1 mei 2010

Hans Andreus

(23)

Middenop de aarde der vreemde tekens
als een dwaas dansend, een gekke derwisch,
word ik toch kouder omdat ik bevries
aan de bevroren mens, - dans door tot brekens-

toe, zodat de slaap ook niet meer wil komen
en de rust ver is: reiger naar het zuiden.
Ik stapel vuur op. Ik leef van geluiden,
klanken, een muziek die mij wordt ontnomen

door de laatste goden die er bestaan
(echter toch nog hoor met mijn dove oren).
(Maar ook die tekens kan ik niet verstaan.)

Hoelang nog? Allen die om mij heen staan
geloven niet dat je de ruimte kunt horen.
En ik? weet niets, hoor de zon, aarde, maan.


uit: De sonnetten van de kleine waanzin
Hieronder: Nuit (Leon Spilliaert, 1908)

dinsdag 27 april 2010

Beck & Shakespeare



uit het magistrale Sea Change

Sea-change or seachange is a poetic or informal term meaning a gradual transformation in which the form is retained but the substance is replaced. The expression is Shakespeare's, taken from the song in The Tempest, when Ariel sings,

Full fathom five thy father lies,
Of his bones are coral made,
Those are pearls that were his eyes,
Nothing of him that doth fade,
But doth suffer a sea-change,
into something rich and strange,
Sea-nymphs hourly ring his knell,
Ding-dong.
Hark! now I hear them, ding-dong, bell.

vrijdag 16 april 2010

Italia anno 2010


Duomo Pisa


Duomo Siena


Duomo Orvieto

zondag 14 maart 2010

Juan de la Cruz (1542-1591)



Las condiciones del pájaro solitario son cinco.
La primera, que se va lo más alto;
la segunda, que no sufre compañía, aunque sea de su naturaleza;
la tercera, que pone el pico al aire;
la cuarta, que no tiene determinado color;
la quinta, que canta suavemente.

The conditions of a solitary bird are five:
First, that it flies to the highest point.
Second, that it does not seek after company, not even its own kind.
Third, that it aims its beak to the wind.
Fourth, that it has no definite color.
Fifth, that it sings very sweetly.

dinsdag 9 maart 2010

Nick Cave - The mercy seat



Niet de oerkracht van de plaatversie, wel hetzelfde spanningsveld. Puik werk ook van de mij onbekende bassist. Ik hou van de oudtestamentische beeldspraak en declamerend-bezwerende toon en van Cave's onverstoorde blik op het eind.
Dit komt uit de tv-show Night Music, de Amerikaanse Later with Jools. Check out de Hey Joe-cover uit dezelfde show met o.a. Charlie Haden, Toots Thielemans en Cave.

maandag 8 maart 2010



Still uit Das weisse Band (Michael Haneke)

zondag 28 februari 2010

Mozart



Hij speelt iedereen naar huis.

zaterdag 20 februari 2010

Bertrand Russell (1872-1970)



Three passions, simple but overwhelmingly strong, have governed my life: the longing for love, the search for knowledge, and unbearable pity for the suffering of mankind. These passions, like great winds, have blown me hither and thither, in a wayward course, over a deep ocean of anguish, reaching to the very verge of despair.
I have sought love, first, because it brings ecstasy—ecstasy so great that I would often have sacrificed all the rest of life for a few hours of this joy. I have sought it, next, because it relieves loneliness—that terrible loneliness in which one shivering consciousness looks over the rim of the world into the cold unfathomable lifeless abyss. I have sought it, finally, because in the union of love I have seen, in a mystic miniature, the prefiguring vision of the heaven that saints and poets have imagined. This is what I sought, and though it might seem too good for human life, this is what—at last—I have found.
With equal passion I have sought knowledge. I have wished to understand the hearts of men. I have wished to know why the stars shine. And I have tried to apprehend the Pythagorean power by which number holds sway above the flux. A little of this, but not much, I have achieved.
Love and knowledge, so far as they were possible, led upward toward the heavens. But always pity brought me back to earth. Echoes of cries of pain reverberate in my heart. Children in famine, victims tortured by oppressors, helpless old people a hated burden to their sons, and the whole world of loneliness, poverty, and pain make a mockery of what human life should be. I long to alleviate the evil, but I cannot, and I too suffer.
This has been my life. I have found it worth living, and would gladly live it again if the chance were offered me.

donderdag 11 februari 2010

Richard Hawley - For Your Lover, Give Some Time



Je komt ze niet meer tegen, de romantici. Een trage, iemand?

dinsdag 2 februari 2010

Freddie Hubbard



Toen de dieren nog spraken zond men dit uit op de televisie (RaiTre).
De jonge Hubbard, een Bowmore whisky (of twee) en de solitude van een dinsdagavond can't be beat. Straks nog een Hitchcock. (The good life is out there somewhere, friends!) Cheers.

(Ik buig diep voor mijn goden: zonet herken ik in het decor nog Malevitsj' Suprematisme. Hèhè.)

(Nóg een leuke versie van Moanin' opgedoken: miss Rhoda Scott op orgel: http://www.youtube.com/watch?v=oIB2ywz3S9o/)

dinsdag 19 januari 2010

Manhattan (1979) - Woody Allen



Cinematografische perfectie op de tonen van Gershwin.

zondag 17 januari 2010

Luchino Visconti - Il gattopardo (1963)

Se vogliamo che tutto rimanga com'è bisogna che tutto cambi.



Noi fummo i Gattopardi, i Leoni; quelli che ci sostituiranno saranno gli sciacalletti, le iene. E tutti quanti, Gattopardi, sciacalli e pecore, continueremo a crederci il sale della terra.

woensdag 6 januari 2010

Der Wanderer


Caspar David Friedrich (1774–1840) - Der Wanderer über dem Nebelmeer

Der Wanderer

Wie deutlich des Mondes Licht
Zu mir spricht,
Mich beseelend zu der Reise:
»Folge treu dem alten Gleise,
Wähle keine Heimat nicht.
Ew'ge Plage
Bringen sonst die schweren Tage;
Fort zu andern
Sollst du wechseln, sollst du wandern,
Leicht entfliehend jeder Klage.«

Sanfte Ebb' und hohe Flut,
Tief im Mut,
Wandr' ich so im Dunkel weiter,
Steige mutig, singe heiter,
Und die Welt erscheint mir gut.
Alles reine
Seh' ich mild im Widerscheine,
Nichts verworren
In des Tages Glut verdorren:
Froh umgeben, doch alleine.

(Friedrich von Schlegel 1772-1829)



Franz Schubert (1797-1828)
Dietrich Fischer-Dieskau (stem) en Sviatoslav Richter (piano)

Van deze laatste dit citaat: "I am not a complete idiot, but whether from weakness or laziness have no talent for thinking. I know only how to reflect: I am a mirror... Logic does not exist for me. I float on the waves of art and life and never really know how to distinguish what belongs to the one or the other or what is common to both. Life unfolds for me like a theatre presenting a sequence of somewhat unreal sentiments; while the things of art are real to me and go straight to my heart."